ՄԱՐԿՈՍ 12:28-37 ԴԱՍ # 35
ԿՐՈՆԻ ԿԵՆՏՐՈՆԸ

I. Ողջույնի խոսք:
II. Ներածություն: Փորձության ենթարկվելով։
ՀԱՐՑ — Երբևիցե որևէ մեկը ձեզ հարցրե՞լ է, թե ինչ է քրիստոնյա լինելը։
ՀԱՐՑ — Դուք ի՞նչ եք պատասխանել։
ՊԱՏ․ — Տեսեք, թե լսարանից որևէ մեկը կա՞, որ կցանկանա իր փորձառությամբ կիսվել։
ՀԱՐՑ — Որոշ մարդիկ հարցեր են տալիս, ոչ թե ինչ-որ նոր բան սովորելու համար, այլ փորձելու ձեզ։
ՊԱՏ․ — Հիսուսին նման դրդապատճառով հարց տվեցին: Ուշադրություն դարձրեք, թե ինչ Նա պատասխանեց նրանց, ովքեր չէին ցանկանում սովորել: Հիսուսի մոտեցումը ճիշտ է․ Նա հարձակումն օգտագործեց որպես միջոց և հնարավորություն՝ ուսուցանելու: Նրանք (շուրջը հավաքված այլ մարդիկ), ովքեր լսեցին երկխոսությունը, թերևս առավելագույնս օգուտ քաղեցին. այդ մարդիկ Հիսուսի աշակերտներն էին և երկխոսությունը լսող այլոք:
III. Ո՞րն է ամենամեծ պատվիրանը․ Մարկոս 12:28-34։
Ա. Ինտելեկտուալ մարտահրավերը․ Մարկոս 12:28։
>>>> Ինչ-որ մեկը թող կարդա Մարկոս 12:28։
Ծանուցում․ Բարքլին նշում է, որ Հիսուսի օրերում Օրենքի վերաբերյալ երկու տիպի մոտեցումներ կային (Բարքլի, էջ 306-308): Մոտեցումներից մեկն այն ամփոփելն էր, իսկ մյուսը՝ ընդլայնելը: Դպիրները գտել էին 613 պատվիրաններ Հնգամատյանում (Թորայում), և հետևաբար փորձեր էին արվել դասակարգել դրանք ըստ իրենց կարևորության: Այլ հայտնի մարդիկ փորձել են ամփոփումներ անել: Մի հայտնի րաբբիի, Հիսուսից մի սերունդ առաջ, խնդրել են , որ օրենքը ամփոփի, և պատասխանը հետևյալն է եղել. «Ինչը դուք չէիք ցանկանա ձեզ համար, մի արեք այն ձեր հարևանին: Սա է ամբողջ օրենքը, իսկ մնացածը ընդամենը մեկնաբանություն է: Գնացե՛ք և սովորե՛ք այս»: Հին Կտակարանում կան մի քանի օրենքի ամփոփումներ (Բարքլի, էջ 306-307 զետեղված է ամբողջական ցուցակ), բայց իմ ամենասիրածը Միքիա 6:8-ում է. «Նա ասել է ձեզ, ով մարդ, ինչն է լավ , և ինչն է այն, որ Տերը պահանջում է ձեզնից․ արդարություն անել, բարություն սիրել և խոնարհաբար քայլել ձեր Աստծու հետ»:
Սուրբ Օգոստինոսը, քրիստոնյա, դարեր անց ասել է. «Սիրե՛ք Աստծուն և արե՛ք այն, ինչ ցանկանում եք» (Բարքլի, էջ 308):
Մարկոսը արձանագրել է, թե ինչպես է Հիսուսը պատասխանել հարցին. եկեք տեսնենք, թե ինչպես է Նա արձագանքել:
Բ. Գծուծ և դատարկ բանավեճը Հիսուսը առավել արժեքավոր է դարձնում։ Մարկոս 12:29-31։
>>>> Ինչ-որ մեկը թող կարդա Մարկոս 12:29-31։
ՀԱՐՑ — Ո՞րն էր Հիսուսի պատասխանը։
ՊԱՏ․ — Հիսուսի պատասխանը երկու պատվիրանների համադրություն էր. սիրել Աստծուն և սիրել մարդկանց, որը վերցված էր Թորայի կամ Հնգամատյանի երկու մասերից. Բ Օրինաց 6.4-5 և Ղևտացոց 19.18:
ՀԱՐՑ — Ինչո՞ւ Հիսուսն ասաց. «Լսիր, օ՜ Իսրայել, մեր Տեր Աստվածը մեկ է»։
ՊԱՏ․ — Հին Կտակարանի ամենահայտնի հատվածներից մեկը, հատկապես իսրայելացիների համար, Երկրորդ Օրինաց 6.4-5 է: Այսօր այն կարդացվում է յուրաքանչյուր սինագոգում և երկրում, յուրաքանչյոր հանդիպման ժամանակ:
ՀԱՐՑ — Ի՞նչ է նշանակում «մեր Աստվածը մեկն է»։
ՊԱՏ․ — Աստված մեկն է, այլ ոչ մեկից ավելի, այսինքն՝ միաստվածություն (monotheism): Սա կարող է նաև նշանակել այն, որ Աստված անբասիր է և վստահելի: «Անբասիր» բառը բխում է միասնության գաղափարից: Մեր Աստվածը մեկն է, այլ ոչ թե՝ մի կերպ այս անգամ, և մեկ այլ հակասական կերպով մեկ ուրիշ անգամ: Այլ խոսքով ասած՝ Նա հավատարիմ է: Նա չի փոխվում: Ցանկացած պարագայում մենք տեսնում ենք դա, այս արտահայտությունը կարող է մեզ օգնել հասկանալ Հիսուսի պատասխանը մեծագույն պատվիրանի վերաբերյալ: Հրեաների համար Աստծուն սիրելու պատվիրանը բխում է Աստծո՝ Իր ժողովրդի նկատմամբ հավատարիմ լինելուց (սիրո ուխտը) և նաև բացառիկ Աստված լինելուց (Լեյն, էջ 432):
ՀԱՐՑ — Մենք կարո՞ղ ենք սիրել Աստծուն՝ առանց մեր հարևանին սիրելու։
ՊԱՏ. — Բացե՛ք Հռ․ 13:8-10 և Հկ․ 2:8-9։
>>>> Ինչ-որ մեկը թող կարդա Հռ․ 13:8-10։
>>>> Ինչ-որ մեկը թող կարդա Հկ․ 2:8-9։
Գ. Առավել մերձենալով Հիսուսին։ Մարկոս 12:32-34։
ՀԱՐՑ — Հարձակման ենթարկվելիս, արդյո՞ք մենք պետք է պաշտպանողական և պահպանողական դիրք գրավենք։ Արդյոք դժվա՞ր է ազատամիտ լինել։
ՀԱՐՑ — Երբ ինչ-որ մեկը ճիշտ նկատառում է անում, արդյոք պե՞տք է, որ մենք պատրաստ լինենք ասվածը գնահատելու և մատնանշելու։ Սա ճի՞շտ ձև է վիճաբանելու։
ՊԱՏ․ — Նրանց արձագանքից հետո դուք ողջունե՛ք նրանց պատասխանները և այնուհետև խրախուսե՛ք նրանց ուշադրություն դարձնելու հետևյալ խոսակցությանը Հիսուսի և այս մարդու միջև։
>>>> Ինչ-որ մեկը թող կարդա Մարկոս 12:32-34։
ՀԱՐՑ — Ի՞նչ եք դուք մտածում դպիրի պատասխանի մասին։
ՊԱՏ․ — Դա լավ պատասխան էր: 12: 32-ի վերաբերյալ, >>> Որևէ մեկը թող կարդա Բ Օրինաց 4.35-ը: Այն, ինչ հասկացավ մարդը, այն էր, որ Աստծո փառքը ավելի կարևոր էր, քան օրինապաշտությունը և նույնիսկ ավելի կարևոր, քան կրոնի պատշաճ կիրառումը (այսինքն՝ զոհաբերությունները): Ամենակարևորը Աստծուն և մերձավորին սիրելն էր։
Ծանուցում: Այսօր այստեղ կան մարդիկ, ովքեր եկել են այս եզրակացությանը՝ առանց Աստծուն մոտիկ լինելու։ Այս դեպքում դուք աներևակայելի մոտ եք ճշմարտությանը:
ՀԱՐՑ — Հիսուսը ի՞նչ նկատի ուներ 12:34-ում Իր պատասխանով։
ՊԱՏ․ — Նրա կարծիքով այս մարդը լավ պատասխան տվեց: Հիսուսը լրացրեց նրան: Թեև սա բանավեճ էր, Հիսուսը «լավ պատասխանը» կոչեց «լավ պատասխան»: Ահա թե ինչպես պետք է մենք լինենք կրոնի կամ մեր հավատքի շուրջ քննարկումների ժամանակ: Հիսուսը բաց էր հակառակորդների լավ պատասխանները տեսնելու և գնահատելու համար:
ՀԱՐՑ — Ի՞նչ էր նշանակում «արքայությանը մոտ»։
ՊԱՏ․ — Քննարկումից հետո դուք կարող եք ավելացնել, որ Հիսուսն ասաց, որ մարդը մոտ էր, բայց դեռ այնտեղ չէր: Աստծո արքայությունն ավելին է, քան ինտելեկտուալ հասկացողության բարձր ցուցանիշ ունենալը: Որոշ մարդիկ հետաքրքրված են հավատքով և ձգտում են ճշմարտոթյանը: Այսպիսով, ինչպե՞ս կարող է մարդը «մոտ եմ» կարգավիճակից տեղափոխվել «այնտեղ եմ» կարգավիճակին:
ՀԱՐՑ — Արդյո՞ք մարդը կարող է ավելիով մոտենալ Աստծուն։ Եվ ինչպե՞ս է սա տեղի ունենում։
Եկեք շարունակենք կարդալ, քանզի ես կարծում եմ, որ Հիսուսը կօգնի մեզ պատասխանել այս հարցին: Մենք կդիտարկենք Նրա պատասխանի մի մասն այսօր (12: 35-37 և մնացածը՝ մյուս շաբաթ):
IV. Ավելի մոտենալով․ Մարկոս 12:35-37։
>>>> Ինչ-որ մեկը թող կարդա Մարկոս 12:35-37։
Ծանուցում: Այս հարցն այն հարցն է, որը հրեա գիտնականները կոչում են Haggada հարց: Սա այն հարցադրումն է, որի ընթացքում հարց էր տրվում, թե ինչպես երկու թվացյալ հակասական Գրությունները կարող են միաժամանակ ճշմարիտ լինել: Այդ օրվա դպիրներն ու գիտնականներն այնքան վստահություն ունեին Սուրբ Գրությունների նկատմամբ, որ թվացյալ հակասությունները նրանք ոչ թե խնդիր էին դիտարկում, այլ ավելի շատ որպես գլուխկոտրուկ, որը եթե խելացիորեն կարողանային հանգուցալուծել, ապա վերջինս նրանց կուղղորդեր դեպի ավելի խորը ճշմարտություններ։ Լավ րաբբիները լուծում էին նման գլուխկոտրուկները, այնպես որ մենք էլ կարող ենք:
ՀԱՐՑ — Որո՞նք էին երկու հակասական կոնցեպտները։
ՊԱՏ․ — Մեսիան Դավթի որդին էր և նաև Դավթի Տերը: Այլ խոսքով ասած՝ մեսիան, որ պետք է գար, Դավիթ թագավորի տոհմից էր սերելու, բայց միևնույն ժամանակ Դավթից ավելի մեծ էր, նրա Տերն էր։
ՀԱՐՑ — Ինչպե՞ս կարող են այս երկու պնդումներն էլ միաժամանակ ճիշտ լինել։
ՊԱՏ․ — Մարմնավորումը: Աստված եկավ աշխարհ: Հիսուսը Դավթի որդին էր մարդ լինելու, մարդ ծնվելու, մարմնացման տեսանկյունից, բայց միևնույն ժամանակ Նա նաև Աստված էր: Հիսուսը ծնվել է մյուսների նման անպաշտպան փոքրիկ, ով Դավթի տոհմից էր, բայց միևնույն ժամանակ այդ երեխայի մեջ էր Ամենազոր Աստված, Երկնքի և Երկրի Արարիչը: Այն ամենը, ինչ մենք տեսնում ենք և գիտենք այս կյանքում, ստեղծվել է Աստծո կողմից, և Աստված Հիսուսի մեջ էր: Աստված եկավ երկիր և բնակվեց մեր մեջ:
Ծանուցում: Այստեղ Հիսուսի խոսքերն ավելին են արտահայտում, քան այն, որ Հիսուսը պարզապես լավ և խորաթափանց բարոյական ուսուցիչ էր: Մենք հիմա հասկանում ենք, որ Հիսուս Քրիստոսը «մարմնացած Աստված էր»: Մարկոսն ասում է, որ մենք պետք է ընդունենք Հիսուսին ոչ միայն որպես ուսուցիչ, այլ նաև Տեր:
ՀԱՐՑ — Ինչո՞ւ էր Հիսուսը հարցեր տալիս։
ՊԱՏ․ — Օգնելու նրանց և նաև մեզ՝ ինքնուրույն հասկանալու ճշմարտությունը: Հիսուսը ցանկանում էր, որ նրանք հասկանային, որ Նա նրանց Տերն էր: Այնուամենայնիվ, նրանք իրավունք ունեին որոշելու, թե ով էր Հիսուսն իրենց համար։
ՀԱՐՑ — Ձեզանից ովքե՞ր գիտեն այնպիսի մարդկանց, ովքեր ցանկանում են, որ Աստված իրենց փրկի երկրային խնդիրներից, բայց շահագրգռված չեն սեփական մեղքերից Աստծո օգնությամբ փրկվելու գործում:
ՊԱՏ․ — Նման մոտեցումը մենք կկոչենք սահմանափակ փրկիչ ցանկություն, ով մեզ փրկում է մեր անձնական խնդիրներից, բայց ամեն դեպքում աշխարհի Փրկիչը չէ: Հիսուսը ցանկանում է օգնել մեզ մեր անձնական խնդիրներում։ Այստեղ գտնվողները բոլորն էլ անձնական խնդիրներ ունեն։ Մեզանից ոմանք բավականին պայծառ գիտակցում են, որ մենք ունենք կարիքներ: Իմաստուն բան է, երբ մենք տեղյակ ենք լինում մեր կարիքների մասին։
Սակայն Հիսուսը ցանկանում է մեզ օգնել մեր մեծագույն կարիքի հարցում: Ես պետք է հարցնեմ ինքս ինձ՝ ուզո՞ւմ եմ, որ նա փրկի ինձ իմ մեղքերից: Ես պետք է հարցնեմ ինքս ինձ, թե իսկապես կարծում եմ, որ պետք է ինձ փրկել իմ իսկ մեղքերից: Արդյոք ցանկանում եմ Հիսուսին դիմել և Իր օգնությունը խնդրել միայն զուգընկեր, լավ կամ ավելի լավ աշխատանք գտնելու, լավ առողջության և բարգավաճման համա՞ր: Կրկին, նշված բոլոր խնդիրներով Հիսուսն իհարկե հետաքրքրված է, բայց նա ամենից առավել հետաքրքրված է աշխարհը փրկելու կործանարար մեղքերից: Այս է պատճառը, որ Հիսուս Քրիստոսի մասին առանցքային թեման Խաչն է: Նա եկավ երկիր՝ որպես Դավթի որդի՝ աշխարհը փրկելու մեղքերից:

ԱՍՏՎԱԾԱՇՆՉՅԱՆ ՀՂՈՒՄՆԵՐ

Մարկոս 12:28-37
Գլխավոր պատվիրանը
(Մտթ. 22.34-40, Ղուկ. 10.25-28)
28 Դպիրներից մեկը, որ լսում էր նրանց վեճը և տեսավ, որ Հիսուսը սադուկեցիներին լավ պատասխանեց, մոտեցավ ու նրան հարցրեց. «Ո՞րն է ամենակարևոր պատվիրանը»։ 29 Հիսուսը նրան պատասխանեց. «Առաջին և ամենակարևոր պատվիրանը սա է՝ “Լսի՛ր, Իսրայե՛լ, մեր Տերը՝ Աստված, միակ Տերն է։ 30 Եվ սիրի՛ր քո Տեր Աստծուն քո ամբողջ սրտով, ամբողջ հոգով, ամբողջ մտքով ու ամբողջ զորությամբ” (Բ Օր. 6.4-5)։ Սա է առաջին պատվիրանը։ 31 Իսկ երկրորդը սրան նման է՝ “Սիրի՛ր քո ընկերոջը քո անձի պես” (Ղևտ. 19.18)։ Սրանցից ավելի մեծ պատվիրան չկա»։ 32 Եվ դպիրը նրան ասաց. «Լա՛վ, Վարդապե՛տ, ճշմարիտ ասացիր, որ Աստված մեկ է, նրանից բացի ուրիշը չկա։ 33 Եվ որ նրան ամբողջ սրտով, ամբողջ մտքով, ամբողջ էությամբ ու ամբողջ զորությամբ սիրելը և ընկերոջն իր անձի պես սիրելն առավել է, քան բոլոր ողջակեզներն ու զոհերը»։ 34 Եվ Հիսուսը, տեսնելով, որ նա իմաստությամբ պատասխանեց, նրան ասաց. «Դու Աստծու արքայությունից հեռու չես»։ Ու ոչ ոք այլևս չէր համարձակվում նրան որևէ բան հարցնել։
Հիսուսը՝ Որդի և Տեր Դավթի
(Մտթ. 22.41-46, Ղուկ. 20.41-44)
35 Երբ Հիսուսն ուսուցանում էր տաճարում, ասաց. «Դպիրներն ինչպե՞ս են ասում, թե Քրիստոսը Դավթի որդին է։ 36 Դավիթն ինքը Սուրբ Հոգով ասում է.
“Տերն իմ Տիրոջն ասաց.
“Իմ աջ կողմո՛ւմ նստիր,
մինչև որ քո թշնամիներին
ոտքերիդ պատվանդան դնեմ” (Սաղ. 110.1)։
37 Արդ, եթե Դավիթն ինքը նրան Տեր է կոչում, հապա ինչպե՞ս կարող է նրա որդին լինել»։ Եվ մեծ բազմությունը հաճույքով նրան էր լսում։

Բ Օրինաց 6.4-5
4 Լսի՛ր, ո՛վ Իսրայել, մեր Տեր Աստվածը՝ Տերը, մեկ է։ 5 Սիրի՛ր քո Տեր Աստծուն քո ամբողջ սրտով, քո ամբողջ հոգով և քո ամբողջ ուժով։

Ղևտացոց 19.18
18 Վրեժխնդիր չլինես և քո ժողովրդի զավակների դեմ ոխ չպահես, այլ քո մերձավորին սիրի՛ր քո անձի պես. ես եմ Տերը։

Հռ․ 13:8-10
8 Ոչ ոքի ոչինչ պարտական չմնաք, բացի միմյանց սիրելուց, որովհետև ընկերոջը սիրողն օրենքը կատարել է։ 9 Քանի որ «Մի՛ շնացիր», «Մի՛ սպանիր», «Մի՛ գողացիր», «Սուտ մի՛ վկայիր», «Մի՛ ցանկացիր» (Ելք 20.14, 13, 15-17, Բ Օր. 5.18, 17, 19-21) և ուրիշ ի՛նչ պատվիրաններ էլ որ կան, այս խոսքի մեջ են բովանդակվում՝ «Պիտի սիրես քո ընկերոջը, ինչպես ինքդ քեզ» (Ղևտ. 19.18)։ 10 Սերն ընկերոջ նկատմամբ չարիք չի գործի. ուրեմն օրենքի լրումը սերն է։

Հկ․ 2:8-9
8 Սակայն եթե թագավորական օրենքը Սուրբ Գրքի համաձայն եք կատարում՝ «Պիտի սիրես քո ընկերոջը, ինչպես ինքդ քեզ» (Ղևտ. 19.18), լավ եք անում։ 9 Բայց եթե աչառություն եք անում, մեղք եք գործում՝ օրենքից որպես օրինազանցներ դատապարտվելով։